Menu

Jaren 1913-1923

De rugbyers van AFC Quick

In 2018 bestaat Nederlands oudste rugbyvereniging 100 jaar. De Delftsche Studenten Rugby-Club werd in 1918 opgericht. Ooit speelden zij hun eerste wedstrijd tegen AFC Quick (sinds 1890) uit Amersfoort. Deze voetbalclub had destijds een rugby-afdeling. Hoe verging het de rugbyers van AFC Quick? Een reconstructie aan de hand van oude krantenberichten.

Henri van Booven

Op zaterdag 3 maart 1917 hield AFC Quick haar eerste rugby-oefendag.  “Den bekenden sportman” Henri van Booven had de leiding. Hij gaf eerst een theorielesje. Men ging gelijk oefenen en merkte, dat het spel meer uithoudingsvermogen vraagt dan voetbal, maar niet meer gevaar voor de spelers oplevert.

Het logo van AFC Quick 1890

In april 1917 speelde Quick een onderlinge wedstrijd. Er was niet voor niets geoefend, want er werd soms al aardig samengespeeld. Partij A scoorde 22 punten, partij B 24. Quick nam zich voor bij de Demonstratie voor Lichamelijke Opvoeding in juli 1917 te laten zien hoe rugby moet worden gespeeld. Onduidelijk is, of dat er ook echt van gekomen is.

Het logo van Victoria 1893

Haar eerste echte rugbywedstrijd speelde Quick op zaterdag 20 april 1918 in Hilversum. Victoria was de tegenstander. Ook dit is een (sinds 1893, nog steeds bestaande) voetbalvereniging, die blijkbaar in die tijd ook rugby speelde. Het werd een prettige, sportieve wedstrijd, ondanks dat beide teams nog heel wat te leren hadden. Quick scoorde als eerste een try. Aardig samenspel en individuele acties leidden tot verdere scores van Quick. Victoria had last van gebrekkige spelregelkennis Maar met hard werken wisten ze de schade te beperken tot 12-3.

De Amersfoortse bevolking maakte kennis met rugby op zondag 5 mei 1918. Quick speelde tegen een vijftiental Belgen uit kamp Zeist. In dit kamp, waren in de Eerste Wereldoorlog Belgische militairen geïnterneerd. De wedstrijd moest dienen om de vooroordelen over rugby uit de wereld te helpen. Het zou een woeste, ruwe sport zijn. In de plaatselijke kranten werden de spelregels uitgelegd.

Interneringskamp Zeist, Belgische geïnterneerden graven putten.

Het publiek volgde de wedstrijd met veel belangstelling. De kennismaking viel ze mee. Het was een geanimeerde wedstrijd onder leiding van de Zuid-Afrikaanse student Eksteen. Beide partijen werkten hard. Quick wist al snel een try te drukken, maar de conversie mislukte. De Belgen speelden aardig samen, maar boekten niet genoeg terreinwinst. Dat lukte de driekwarten van Quick beter. Bij een doorbraak wisten ze opnieuw een try te scoren. Die werd wel geconverteerd en dat leverde een stand van 8-0 op. Na rust bleef die stand lang staan. De geïnterneerden oefenden steeds meer druk uit en maakten kort na elkaar twee tries. Dat betekende een eindstand van 8-6 voor Quick. Het publiek was voldaan. Quick nam zich voor spoedig weer een rugbydemonstratie te geven. Dat gebeurde al een week later, op 12 mei. Dit keer miste Quick veel goede spelers en kwamen de Belgen met hun sterkste team. Ze behaalden een grote overwinning.

AAC in actie tegen de Delftsche Studenten Rugby-Club

Bijna een jaar later, op 18 april 1919 – de Eerste Wereldoorlog was inmiddels afgelopen – speelde Quick bij UVV in Utrecht tegen de Delftsche Studenten Rugby-Club. Die club was ongeveer een halfjaar eerder opgericht. Ze hadden al zo’n 10 wedstrijden gespeeld, waarvan de allereerste tegen Quick. De Amersfoorters waren druk geweest met de voetbalcompetitie en nauwelijks aan rugby toegekomen. Delft was dus beter voorbereid. In de forwards van Quick speelde de latere bondsvoorzitter Henri van Booven mee. En ook J.H. van Drooge, later voorzitter en erelid van AFC Quick, was van de partij. Er waren zo’n 2000 toeschouwers getuige van een geslaagde rugbydemonstratie. Eerst amuseerde men zich vooral met de buitelingen, valpartijen en scrums. Maar toen men het spel begon door te krijgen was er ook applaus voor goed gemaakte openingen. Aan het eind hadden de Delftse studenten één try gescoord en Quick niets: 3-0 dus voor de studenten.

Twee weken later, op 3 mei 1919, ontmoetten beide teams elkaar weer. Nu in Den Haag op Houtrust. Quick was minder sterk dan in Utrecht en de Delftenaren domineerden de hele wedstrijd. Quick moest verdedigen, brak soms aardig door, maar wist niet te scoren. De Delftenaren wel en dat leverde een eindstand van 13-0 op. “De wedstrijd zelf had weder een zeer prettig verloop”, schreef het Amersfoortsch Dagblad.

Zeven maanden later schreef de al eerder genoemde J.H. van Drooge, dat er van een rugbywedstrijd voor de kerstvakantie niet veel zou komen. De spelers zouden dan op zaterdag een rugbywedstrijd moeten spelen en de volgende dag een voetbalwedstrijd. Dat zou teveel gevergd zijn. Toch wordt er in de Amersfoortsche Courant van 29 april 1920 een wedstrijd aangekondigd op 1 mei 1920 tussen Amersfoort en Delft. Die was bedoeld als propaganda onder de Utrechtse studenten. Of deze wedstrijd echt heeft plaatsgevonden weten we niet. Er zijn geen krantenberichten over gevonden en ook niet over andere rugbywedstrijden van Quick.

In 1940 bestond Quick 50 jaar. In het Amersfoortsch Dagblad van 30 september 1940 stond een interview met het clubbestuur. Daarin is sprake van “1919, het jaar dat de roodzwarten ook rugby beoefenden – dit spel wilde er echter niet definitief in – ”. En in dezelfde krant, op 10 februari 1942, is er in het In Memoriam voor oud-voorzitter en erelid J.H. van Drooge sprake van “te weinig medewerking, vooral in zijn streven om de rugby-sport, waarvan hij een warm voorstander was, ingang te doen vinden”. Het lijkt erop, dat de rugbyers van AFC Quick slechts drie jaar actief zijn geweest: van 1917 tot in 1920.

Meer dan 125 jaar na haar oprichting bestaat AFC Quick 1890 nog steeds. De club hoort bij de 25 oudste voetbalclubs van Nederland. Maar rugbyen: dat doen ze niet meer.

Meer weten over de oertijd van rugby in Nederland? Ga naar:

De oertijd van RC ´t Gooi

De oprichters van RC ´t Gooi

Pogingen om in Hilversum een rugbyclub op te richten

 

Comments are closed.