Menu

Jaren 1963-1973

Koos Kuiper: de rugbyende kroegbaas

Koos Kuiper was de inspirator van RC Groningen en van de groei van rugby in het Noorden in de jaren ´70. Een geschiedenis gebaseerd op krantenverhalen uit het Nieuwsblad van het Noorden.

Eén van de rugbyclubs waarbij ik een tijdje gespeeld heb is RC Groningen. In de tweede helft van 1973 liep ik voor m´n werk een aantal maanden stage in Groningen. Ik meldde mij aan bij de plaatselijke rugbyclub. Het was in de tijd, dat ook Hylke Pieksma, die later het NRB-bondsbureau zou gaan runnen, daar speelde. Ik herinner mij nog een paar andere spelers uit die tijd: Jacob Pietens, de broers Willem, Djurre en Fredje Dinkla, Peter Lubbers, Pieter Westra en een Israeliër, ene Joram…? Maar de meest markante figuur was toch wel Koos Kuiper.

Het Schuitendiep in Groningen.

Koos had een kroeg aan het Schuitendiep, Cosy´s Corner, als ik me niet vergis. Het was een traditionele bruine kroeg met bier en sterke drank. Als borrelhappen waren er alleen hardgekookte eieren te verkrijgen. Die stonden in een glazen kom op de bar waar achter Koos en z´n vrouw stonden. Koos was de initiator van het rugby in Groningen. Vooral door zijn enthousiasme was de club enkele jaren eerder ontstaan. Het was de enige club in het noorden; in heel Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel en Flevoland was verder geen rugbyclub te bekennen. Koos z´n café was de plek waar de derde helft plaatsvond. Veel bezoekende rugbyers bewaren daar goede herinneringen aan, al moest je natuurlijk wel zorgen dat je de laatste trein naar “Holland” niet miste…

Oprichting Pink Stars Rugbyclub. Nieuwsblad vh Noorden, 6 februari 1965. RC ´t Gooi´s Bas Hageman was er namens de bond bij.

Koos Kuiper en RC Groningen speelden een cruciale rol bij de rugbypromotie in Noord en Oost Nederland, die in die tijd volop gaande was. De Groningers hadden er alle belang bij, dat er nieuwe clubs in hun omgeving zouden ontstaan. Voor elke uitwedstrijd waren ze vele uren onderweg en bezoekende clubs klaagden over de lange reistijden. Ze speelden op vele plaatsen in het noorden demonstratiewedstrijden. Dat gebeurde vaak op het plaatselijke voetbalveld, maar soms ook op het weiland van een bereidwillige boer. Ik herinner me, dat het Nederlands team ergens zou spelen, maar niet of in elk geval niet volledig kwam opdagen. Maar hun shirts waren er wel. En zo speelde ik zowaar een wedstrijd in het oranje..!

Nieuwsblad vh Noorden, 6 september 1968

In 1968 werd RC Groningen opgericht. Dat lees ik tenminste in het Nieuwsblad van het Noorden  (in 2002 opgegaan in het Dagblad van het Noorden).  RC Groningen houdt het zelf op 1967. Daarvóór werd er al enkele jaren rugby gespeeld door de Pink Stars. Dat was een rugbyclubje dat door Koos Kuiper en Groningse basketballers was opgericht. Maar “rugby moet nu van de grond komen” vond Koos in september 1968. RC Groningen ging deelnemen aan de landelijke competitie in de derde klasse. Voorlopig was het een club van zowel studenten als “burgers”. Maar de bedoeling was, dat er ook een aparte studenten-rugbyclub zou worden opgericht. RC Groningen pakte de zaken voortvarend aan. Ze werden een paar jaar achter elkaar kampioen in hun klasse en stoomden zo door naar de ereklasse. In 1970 waren er zo´n 60 leden en werd er een tweede competitieteam bij de rugbybond ingeschreven.

Koos Kuiper speelde in die tijd nog mee, als 44-jarige. Pas in 1977 – hij was toen 53 jaar en de oudste rugbyer van Nederland – stopte hij definitief met rugbyspelen. In 1974 had het ambitieuze vijfjarenplan van de Nederlandse Rugby Bond succes gehad. Het aantal clubs was gegroeid van 16 naar 60. Vier daarvan waren nieuwe clubs in Noord Nederland: DRC Phoenix in Delfzijl, RC Assen, RC Dwingeloo en RC Drachten. In 1974 fuseerde RC Groningen met voetbalclub Be Quick en werd omgedoopt tot RC Be Quick. De voetballers hadden de faciliteiten beschikbaar die de rugbyers nodig hadden, vandaar. Ze speelden sindsdien op sportpark Esserberg. De rugbyers wilden hun verloren positie in de ereklasse zo snel mogelijk heroveren.

Tienjarig bestaan, Nieuwsblad vh Noorden, 12 mei 1978

Vier jaar later, in 1978, bestond de club 10 jaar. Koos speelde niet meer mee, maar “deed nog zo´n beetje mee als coach-begeleider”. Hij vertelde dat hij direct na de oorlog diende bij het Britse leger en zo de rugbysport had leren kennen. In 1972 had hij de prestatie-pul van de Nederlandse Rugby Bond ontvangen, vanwege zijn verdiensten voor de rugbysport.

In februari 1980 werd Koos Kuiper geïnterviewd door sportredacteur Peter de Roo van het Nieuwsblad van het Noorden. Enkele citaten:

“(er valt) alleen een stilte als de Groninger kroegbaas zijn zoveelste sigaret van Engelse makelij opsteekt”.
“Als het over rugby gaat is hij niet meer te stuiten”.
“Naast het rennen met de bal in de handen vond Koos Kuiper ook het drinken van een pot bier en het zingen van vieze liedjes hoogst aanlokkelijk”.
“Op het veld kun je je agressie kwijt. Dat is tenminste beter dan in het centrum van de stad lopen en de boel vernielen. In Engeland noemen ze rugby dan ook terecht “sport for gentlemen”. In het veld sla je de tegenstander in principe half dood, maar na afloop van de wedstrijd is alles vergeven en vergeten”.
“Voor de wedstrijd nam ik altijd een slok whisky”.

Overlijdensadvertentie op 14 mei 1980 in het Nieuwsblad vh Noorden van de Nederlandse Rugby Bond

Drie maanden later, op 9 mei 1980, overlijdt Koos zeer onverwacht op 56-jarige leeftijd. In diverse overlijdensadvertenties wordt hij niet alleen herdacht als zeer actief sportman, die met name het rugby in het Noorden van de grond heeft geholpen en gestimuleerd, maar ook als oud voorzitter van de horecavereniging Ons Belang afdeling Groningen, als oud bestuurslid van Be Quick en als kampeerder op camping Engelbert. Koos Kuiper was een markante man voor de ontwikkeling van het rugby in Noord Nederland. Zijn belang in dat opzicht kan nauwelijks worden overschat.

De Groningse rugbyers zijn Koos Kuiper niet vergeten. Ze organiseren het Koos Kuiper toernooi, om de Koos Kuiper beker. Hun nieuwe clubhuis noemden ze in 1985 het Koos Kuiper kasteel. René van Latum heeft in zijn Groningse tijd Koos net niet meer meegemaakt. Wel organiseerde hij een paar keer het Koos Kuiper toernooi.

Op 4 maart 2020 reageerde Yvonne Fels-Kuiper (dochter van Koos) als volgt:

“Wat een mooi verhaal over mijn vader en zijn passie voor rugby. Leuk om te lezen, ook voor zijn kleinkinderen die hem niet hebben gekend”. Ze stuurde de volgende foto van Koos Kuiper (midden, met gestrekte armen) in actie met RC Groningen.

Meer hierover weten? Ga naar:

Rugbypromotie in de jaren ´70

De oostelijkste clubs van Nederland

René van Latum´s rugby herinneringen

4 Comments

Post a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *